web
analytics
             
+971 50 7554105
ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಗಮನಾಕ್:

ಖಾಕಿ ವಸ್ತುರ್ ಜಲ್ಮಲ್ಲೆಂ ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್!


ಆಮ್ಚೆ ಮಂಗ್ಳುರ್ ಹರ್ಯೆಕಾಂತ್ ಮುಕಾರ್, ಹರ್ಯೆಕಾಂತ್ ನಂಬರ್ 1. ಏಶಿಯಾಂತ್ ಪ್ರಥಮ್ ನಳ್ಯಾ ಕಾರ್ಖಾನೊ ಬಾಂದ್‍ಲ್ಲೊ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್. ಭಾರತಾಂತ್ ಪ್ರಥಮ್ ಕಾಫಿಯೆ ಕಾರ್ಖಾನೊ ಬಾಂದ್‍ಲ್ಲೊ (ಎಸ್ಪಿನ್‍ವಾಲ್), ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್. ಭಾರತಾಂತ್ ಪ್ರಥಮ್ ಕಾಜು ಬಿಯಾಂ ಕಾರ್ಖಾನೊ ಬಾಂದ್‍ಲ್ಲೊ (ಪಿಯರ್ಸ್ ಲೇಜ್ಲಿ), ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್. ಕನ್ನಡ ಕರಾವಳಿಂತ್ ಪ್ರಥಮ್ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಲೇಜ್ (ಸೈಂಟ್ ಎಲೋಶಿಯಸ್) ಬಾಂದ್‍ಲ್ಲಿ ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್. ಪ್ರಥಮ್ ಖಾಸ್ಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರ್ ಬಾಂದ್‍ಲ್ಲಿ (ಫಾದರ್ ಮುಲ್ಲರ್ಸ್) ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್. ಪ್ರಥಮ್ ಸ್ತ್ರೀಯಾಂಕ್ ಬಾಂಳ್ತೆರಾಚಿ ಆಸ್ಪತ್ರ್ ಬಾಂದ್‍ಲ್ಲಿ (ಲೇಡಿ ಗೋಶನ್) ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್. ಕಾಮಾಗಾರಾಂಕ್ ತರ್ಬೆತ್ ಆನಿ ಕಾಮಾಕ್ ವರ್ಕ್‍ಶೋಪ್ ಬಾಂದ್‍ಲ್ಲೆ (ಸೈಂಟ್ ಜೋಸೆಫ್ ವರ್ಕ್‍ಶೋಪ್, ಜೆಪ್ಪು), ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್. ಪ್ರಥಮ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರ್ ಬಾಂದ್‍ಲ್ಲಿ (ವೆನ್‍ಲೊಕ್), ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್. ರಾಜ್ಯಾಚಿ ಪ್ರಥಮ್ ದಿಯೆಸೆಜ್ ಸ್ಥಾಪಿತ್ ಜಾಲ್ಲಿ 1674 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್. ಪ್ರಥಮ್ ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ ಪ್ರೆಸ್ ಆಸಾ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್. ಆತಾಂ ದಿಷ್ಟಿಕ್ ಪಡ್ಚೊ ಪುರಾತನ್ (ಗೊತಿಕ್ ಆರ್ಟ್) ಇಗರ್ಜ್ಯೊ ಬಾಂದ್‍ಲ್ಲ್ಯೊ (ಮಂಗ್ಳುರ್ ದಿಯೆಸೆಜಿಂತ್), ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್.

ಸಂಸಾರಾಂತ್ ಪ್ರಥಮ್ ಖಾಕಿ ವಸ್ತುರ್ ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಲೆಂಯೀ ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್!

ಆಮಿಂ ಮಂಗ್ಳುರ್'ಗಾರ್ ಕಾಂಯ್ ಉಣೆಂ ನಾಂವ್. ತರಿಂ ಹೆಂ ಪೂರಾ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಗೊರ್‍ಯಾ ಮಿಶಿನರಿ ಜೆಜ್ವಿತ್ ಪಾದ್ರಿಂನಿ. ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಪಾದ್ರಿಂನಿ ಪುರಾತನ್ ಇಗರ್ಜ್ಯೊ ಮೋಡ್ನ್ ಕೊರೊಡಾಂಚ್ಯೊ ಇಗರ್ಜ್ಯೊ ಬಾಂದ್‍ಲ್ಲೆ ಮಾತ್ರ್ ಮ್ಹಣ್ಯೆತ್. ಪುಣ್, ಆದ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ವ ಬುನ್ಯಾದ್ ಘಾಲ್ಲ್ಯಾ ಕಾಮಾಂಕ್ ಮುಂದರ್ಸುನ್ ಸುಧಾರಣ್ ಆನಿ ವಾಡಾವಳ್ ಜರೂರ್ ಕೆಲ್ಯಾ.

ಖಾಕಿ ವಸ್ತುರಾಚಿ ಪರಿಚಯ್ :

ಪ್ರಥಮ್ ತಪ್ಪಾಲ್ ಸಮವಸ್ತ್ರ್, ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. - ಹಾಂಚೆಂ ಅರ್ದೆಂ ಇಜಾರ್, ಪೊಲೀಸಾಂಚೆಂ ಸಮವಸ್ತ್ರ್, ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಇಸ್ಕೊಲಾಂತ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚೆಂ ಸಮವಸ್ತ್ರ್ - ಹ್ಯಾ ಸರ್ವಾಂತ್, ಕನಿಷ್ಠ್ ಚಲ್ಯಾಂಚೆಂ ಅರ್ಧೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಖಾಕಿ ಜಾವ್ನಾಸಾ. ಖಾಕಿ ವಸ್ತುರ್ ಚಡ್ ಬಾಳ್ವತಾ.

ಆಜ್ ಸಂಸಾರಾಂತ್ ಸಕ್ಡಾಂಕ್ ಪರಿಚಯ್ ಆಸ್ಚೆಂ ಹೆಂ ಖಾಕಿ ವಸ್ತುರ್ ಸಂಸಾರಾಂತ್ ಪಯ್ಲೆಂ ಮಂಗ್ಳುರ್ಚ್ಯಾ ಬಲ್ಮಠಾಂತ್ 165 ವರ್ಸಾಂ ಆದಿಂ ಜಲ್ಮಾಲೆಂ.

ಜೊನ್ನಾಸ್ ಹೆಲ್ಲರ್ (Johannas Heller) ಬರೊ ಶಿಕ್ಪಿ, ಮಾಗ್ ಆನಿ ಸುತ್ ಒಳ್ಪಿ. ಯುರೋಪಾಂತ್ಲೊ ಬುದ್ವಂತ್. ಹಾಣೆಂ 1851-೦ತ್ ಬಲ್ಮಾಠಾಂತ್ ಬೇಸಿಲ್ ಮಿಶನ್ ಲಿಗ್ಟಾ ಕಂಪೆನಿ ಆಸಾ ಕೆಲಿ ಆನಿ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ್ ಖಾಕಿ ವಸ್ತುರ್ ಆರಂಭ್ ಕೆಲೆಂ.

ಬೆಸಿಲ್ ಮಿಶನ್ (1834-1957) ಪುಟಿಂಗ್ ವ ಖಾಕಿ ವಸ್ತುರ್ ಆನಿ ಹೆರ್ ಕಾರ್ಖಾನ್ಯಾಂತ್ ಮಗ್ನ್ ಜಾವ್ನ್ ಮುಂದರ್ಸುನ್ ಗೆಲಿ. ತ್ಯಾ ವಗ್ತಾ, 'ಬಿಲ್ಲವ', 'ಥಿಯಾ', ಕುಳಿಯೆಚೆ ಹಿಂದು ಮನಿಸ್ ಕನ್ವೆಡ್ತರ್ ಜಾವ್ನ್ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ತೆದಾಳಾ ತಾಂಕಾ ತಾಂಚ್ಯಾ ಲೊಕಾಂನಿ ಜಾತಿ ಭಾಯ್ರ್ ಘಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ತೆ ಜಾತಿ ಭಾಯ್ಲೆ ಜಾಲೆ ಆನಿ ತಾಂಕಾಂ ಕೊಣೀ ಲಾಗಿಂ ಕಾರಿನಾತ್‍ಲ್ಲೆ. ತಾಂಕಾಂ ತಾಂಚಿ ಸಮಾಜ್ ಕಾಮ್ ದೀನಾತ್‍ಲ್ಲಿ. ತಸಲ್ಯಾ ಕನ್ವಡ್ತರ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಆನಿ ತಾಂಚ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಮಿಶಿನರಿಂನಿ ಕಾಮಾಂ ದೀಂವ್ಕ್ ನಮುನ್ಯಾವಾರ್ ಉದ್ಯೋಗ್ ಭಂಡಾರ್ ಆಸಾ ಕೆಲೆ. ತಾಣಿಂ ಸುರೆ ಥಾವ್ನ್ ಸಾಕರ್ ಕಾಡ್ನ್ ಉದ್ಯೋಗ್ ಕರುಂಕ್‍ಯೀ ಪ್ರಯತ್ನ್ ಕೆಲೆಂ ತರೀ ತೆಂ ಫಾಯ್ದ್ಯಾಚೆಂ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಾ.

ತಾಂಕಾ  ತ್ಯೆ ವಗ್ತಾ ಕಳ್ಳೆಂ, ಸುಧಾರಣ್ ಆನಿ ತಾಂಕಾಂ ಆಧಾರ್ ಜಾಯ್ಜೆ ತರ್ ತಾಂತ್ರಿಕ್  ಯಂತ್ರೋಪಕರಣ್ ಗರ್ಜ್ ಮ್ಹಣ್. 1844 ಇಸ್ವೆಂತ್ 'ಬೆಸಿಲ್ ಮಿಶನ್' ವಸ್ತಾಂ (ಲುಗ್ಟಾಂ) ಫೆಕ್ಟರಿ (ಮಾಗ್) ಆರಂಭ್ ಕೆಲಿ ಆನಿ ಜಾಗೊ ತಾಕಾ ಕಲೆಕ್ಟರ್ H.M. Blair ಹಾಣೆಂ ಬಲ್ಮಠಾಂತ್ ದಾನ್ ಕೆಲೊ. ಲುಗಾಟ್ ಮಾತ್ರ್ ಉಣ್ಯಾ ದರ್ಜಾಚೆಂ ವ ಕಚ್ಚೆಂ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲೆಂ. 1846 ಇಸ್ವೆಂತ್ Industrial Commission ಸೆಟ್ ಜಾಲೆಂ. ಹ್ಯಾ ಸರ್ವಾಂಕ್ John Heller ಹಾಣೆಂ ಮಾತೆಂ ಮಾರ್ಲೆಂ. ಕಾರಣ್ ತೊ ಯುರೋಪಾ ಥಾವ್ನ್ ತರ್ಬೆತ್‍ವಂತ್ ಉದ್ಯೋಗಿಸ್ತ್ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲೊ.

ಜೊನ್ ಹೆಲ್ಲರಾಚ್ಯಾ 'John Weaving' ಉದ್ಯೋಗ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಜಾಲೊ. 1851 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಮಜ್ಭೂತ್ ಜಾಲೊ. ಜೊನ್ ಹೆಲ್ಲರ್ ಹಾಣೆಂ 21 ಯುರೋಪಿಯನ್ ತಾಂತ್ರಿಕ್ ಮಾಗ್ ಆನಿ Dye House ಸ್ಥಾಪಿತ್ ಕರ್ನ್ ಖಾಕಿ ವಸ್ತುರ್ ಆರಂಭ್ ಕೆಲೆಂ ಆನಿ  42 ದಾದ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಕಾಮ್ ದಿಲೆಂ. ಖಾಕಿ ವಸ್ತ್ರಾಂ ತಯಾರ್ ಕರ್ಚೊ ಕಾರ್ಖಾನ್ಯಾಚೊ ಏಕ್ ಶಾಖೊ ಮುಲ್ಕಿಂತ್ ಆಸಾ ಕೆಲೊ ಆನಿ 41 ಜಣಾಂಕ್ ಕಾಮ್ ದಿಲೆಂ.

'ಖಾಕಿ' ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಜಣಾಂನಿ ಆಪ್ಣಾಯ್ಲೆಂ. ಪೊಲೀಸಾಂಕ್ ಆನಿ ಆರ್ಮಿಂತ್ ತಾಂಚೆಂ ಯುನಿಫಾರ್ಮ್ ಜಾವ್ನ್ ಆಪ್ಣಾಯ್ಲೆಂ. ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರಾಂನಿ ಅಧಿಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಖಾಯ್ಸ್ ಕೆಲೆಂ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಆರ್ಮಿ ಕಮಾಂಡರ್ ಇನ್ ಚೀಫ್ ಲೋರ್ಡ್ ರೋಬರ್ಟ್ ಹಾಣೆಂ, ಬಲ್ಮಠ ಕಂಪೆನಿಕ್ ಭೆಟ್ ದೀವ್ನ್ ಆಧುನಿಕ್ ನವೊ ರಂಗ್ ಸೊಧುನ್ ಕಾಡ್ನ್ ಹೊ ರಂಗ್ ಆಕರ್ಷಕ್ ಆನಿ 'Something special!' ಮ್ಹಣಾಲೊ. ಹಾಣೆಂ ಸಂಸಾರ್'ಭರ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆರ್ಮಿ ಯುನಿಫಾರ್ಮ್ ಮ್ಹಣ್ ಜಾಹೀರ್ ಕೆಲೆಂ. ಪ್ರಥಮ್ ಮಹಾಯುದ್ಧ್ (World War I) ಉಪ್ರಾಂತ್ ಮಿಶಿನರಿಂನಿ ಅಸಲ್ಯಾ ಉದ್ಯೋಗಾಂತ್ ಮೆತೆರ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ಬಂದ್ ಜಾಲೆಂ ಆನಿ Commonwealth Trust Limited ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ನಾಂವಾಚೊ ಕಾರ್ಖಾನೊ ಹಾತಿಂತ್ ಘೆತ್ಲೊ ಆನಿ ತಾಕಾ Hosiery Factory ಮ್ಹಣ್ ನವ್ಯಾ ನಾಂವಾನ್ ವೊಲಾಯ್ಲೆಂ. ಮಾಗಾಚ್ಯಾ ಲುಗ್ಟಾಚಿ ಖಾಯ್ಸ್ ಉಣೆಂ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ 1960 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಹಿ ಕಂಪೆನಿ ಬಂದ್ ಪಡ್ಲಿ ತರೀ, ಮೋರ್ನ್ ಪಾವ್‍ಲ್ಲಿ ಕಂಪೆನಿ ಉಗ್ಡಾಸಾಕ್ ಆತಾಂಯೀ ಬಲ್ಮಠಾಂತ್ ಆಸಾ.

ಹ್ಯಾ ಮಾಗಾಂಚ್ಯಾ ಕಂಪೆನಿಚೆಂ ಗುರ್ತ್ :

ಬಲ್ಮಠ ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ ಪ್ರೆಸ್ಸಾಚಿ ತಾಂತ್ರಿಕ್ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣ್ ಜೆಂ ಥಂಯ್ಸರ್ ಬಲ್ಮಠಾಂತ್ ಆತಾಂಯೀ ಆಸಾತ್, ತೊ ಎಕ್ ಗುರ್ತ್ (proof) ಜಾವ್ನಾಸಾ. ಹಾಂಗಾಸರ್ ಮಾಗ್ ವೊಳ್ಚೊ ಕಾರ್ಖಾನೊ ಆಸ್‍ಲ್ಲೊ. ಆತಾಂ ಹೊ ಏಕ್ ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್ ಮಿಶನರಿಚೊ ಗುರ್ತ್ ಜಾವ್ನ್ ಉರ್ಲಾ. ಆಮ್ಚೆಂ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್ಚೆಂ ಮಾಗ್ ಮಿಶಿನರಿಂನಿ ಆಸಾ ಕೆಲ್ಲಿಂ ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ ಪ್ರೆಸ್ಸಾಂ, ನಳ್ಯಾ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಆತಾಂಯೀ ಆಮ್ಕಾಂ ಉಗ್ಡಾಸ್ ದಿತಾತ್. ಕನ್ವೆಡ್ತರ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೂಳ್ ಜಾತ್ ಆನಿ ಧರ್ಮಾನ್ ತಿರಸ್ಕಾರ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಆಮ್ಕಾಂ ದಿಸ್ಪಡ್ತೊ ಗ್ರಾಸ್ ಜೊಡುಂಕ್ ಏಕ್ ವಾಟ್ ದಾಕಯ್ಲಿ. ತೆ ಗೊರೆ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆ... ತಾಂಚಿ ಕಾತ್‍ಯೀ ಗೊರಿ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿ, ಮನ್ ಆನಿ ಕಾಳಿಜ್‍ಯೀ ಗೊರೆಂ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆಂ... ಸಬಾರ್ ಬೊರಿಂ ಕಾಮಾಂ ಆನಿ ಲಾಂಬ್ ಬಾಳ್ವೆಚಿಂ ಕಾಮಾಂ ತಾಣಿಂ ಕೆಲಿಂ. ತಾಂಚಿ ಕಾಮಾಂ ಸಬಾರ್... ಮಂಗ್ಳುರ್ಚ್ಯಾ ಜೆಪ್ಪು ಕಂಪೌಂಡಾಂತ್ ಕನ್ವಡ್ತರ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ನವ್ಯಾ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂಕ್ ತಾಂಕಾಂಚ್ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಏಕ್ ಇಗರ್ಜ್, ತಾಂಕಾಂ ರಾವೊಂಕ್ ಘರಾಂ, ತಾಂಕಾಂ ಕಾಮ್ ಕರುಂಕ್ ಸೈಂಟ್ ಜೋಸೆಫ್ ವರ್ಕ್‍ಶೋಪ್, ತಾಂಕಾಂಚ್ ಏಕ್ ಇಸ್ಕೊಲ್, ತಾಂಚೆಂಚ್ - ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ ನಾಂವಾಡ್‍ಲ್ಲೆಂ ಬೇಂಡ್, ಕ್ರಿಸ್ಮಸಾ ವೆಳಾರ್ ಸೊಭ್ಚೆ ಸುಂದರ್ ಗರ್ದಾನಾ ಗೊಟೆ, ನತಾಲಾಂಚೊ ಖೆಳ್...... ಆಮಿಂ ತಾಂಕಾಂ ಕಶೆಂ ವಿಸ್ರೊಂಕ್ ಫಾವೊ?

ಹಾಂವೆಂ ಹ್ಯಾ ಲೇಖನಾಂತ್ ಬರಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಪಯ್ಲ್ಯಾ ವಾಕ್ಯಾವಳಿಂತ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿಂ ಪೂರಾ ಉದರ್ಗತಿಚಿಂ ಕಾರ್ಬಾರಾಂ ಕೆಲ್ಲಿಂಚ್ ತಾಣಿಂ.

ಲಾಂಬ್ ಜಿಯೊಂವ್ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್ ಮಿಶಿನರಿ.
ಲಾಂಬ್ ಜಿಯೊಂ ಆಮಿ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್.
ಲಾಂಬ್ ಜಿಯೊಂ ಆಮ್ಚೊ ಮಾಂಯ್‍ಗಾಂವ್ ಮಂಗ್ಳುರ್!

ಕುರ್ಪಾ : ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಫೆರ್ನಾಂಡೀಸ್ ಕಾಸ್ಸಿಯಾ ('ದಿರ್ವೆಂ')

Tags:  Khaki, Francis Fernandes Cascia, Konkani, Mangalore, Mangalorean, Mother Tongue

0 Comment/s.

Post your comments

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Konkani English
Name  : 
Email  : 
Place  : 
Mobile  : 
I Am Human  : 
   Message :

Within a short span of time, www.maibhaas.com made a niche in the hearts of Konkani readers with its clean reading, attracting design in Konkani media. www.maibhaas.com, a dream child of Naveen Sequeira Brahmavar, has able to create its impact and wonders from the day of its inception in Konkani world. As each day passing www.maibhaas.com is growing as a strong pillar of Konkani media.

Our Address
Mangalore

Contact Person :
Mr. Praveen Tauro

 Email : praveen@maibhaas.com

 Phone : +91 99 80 184340

 Address :
          Daijiworld.com,
          Airport Road,
          opp. Bondel Church,
          Mangalore - 575 008
          Karnataka - India

Our Address
Udupi

Contact Person :
Mr. Joel D'almeida

 Email : joel@maibhaas.com

 Phone : +91 90 08 855392

 Address :
          Eventz Redefined,
          Next to Vijaya Bank,
          Holy Family Complex
          1st Floor, NH -66
          Brahmavara - 576213

Our Address
Dubai

Contact Person :
Mr. Naveen Sequeira

 Email : editor@maibhaas.com

 Phone : +97 150 755 4105

 Address :
          Master Mind IT Solutions,
          UBL Building,
          #402, 4th Floor
          Bank Street - Bur Dubai
          Dubai - UAE